کشف کوچکترین جمجمه دایناسور در کهربای 99 میلیون ساله
1 min read

Oculudentavis Khaungraae شناخته می شود آنقدر کوچک بود که به اندازه یک مرغ مگس خوار بود.
باستان شناسان در میانمار جمجمه حفظ شده کوچکترین دایناسوری را که تا به حال در زمین زندگی می کند کشف کردند که در کهربا دفن شده است. برای نزدیک به 100 میلیون سال، جمجمه نیم اینچی پر از دندان های کوچک تیز در طول زمان یخ زده باقی ماند.
جینگ مای اوکانر، استاد ارشد موسسه دیرینه شناسی مهره داران و دیرینه انسان شناسی آکادمی علوم چین در پکن گفت: «وقتی برای اولین بار این نمونه را دیدم، واقعاً ذهنم را متحیر کرد. “من به معنای واقعی کلمه هرگز چنین چیزی ندیده ام.”
محققین پشت یک مطالعه جدید منتشر شده در Nature معتقدند که سر متعلق به گروهی از دایناسورها است که به پرندگان مدرن تکامل یافته اند و به درستی Oculudentavis khaungraae یا “پرنده چشم دندان” نامیده شده است.
Oculudentavis khaungraae احتمالاً به اندازه کوچکترین مرغ مگس خوار بود و بیشتر در طول روز فعال بود. آرواره های بالا و پایین آن با دندان هایی مانند تیغ انباشته شده است، و در واقع دارای بیشترین دندان هایی است که تاکنون در یک پرنده باستانی یافت شده است.
اوکانر گفت: “بیش از 100 دندان در فک ها وجود دارد.” «این چشمهای عجیب و غریب که به پهلو نگاه میکنند. امروز هیچ چیز مثل این زنده نیست.»
محققان بر این باورند که این پرنده ماقبل تاریخ احتمالاً یک شکارچی بوده است که با سایر بی مهرگان کوچک و حشرات مختلف را شکار می کرده. به گفته لارس اشمیتز، دانشیار زیست شناسی در کالج اسکریپس ، این یافته قطعا در نوع خود بی نظیر است.
او توضیح داد: «شکلی که در آنجا میبینید، واقعاً در هیچ پرنده یا دایناسور دیگری دیده نمیشود». اشمیتز بر این باور است که کشف این موجود که احتمالاً در چند جزیره در میانمار کنونی ساکن بوده است، شکاف بزرگی را در مطالعه دایناسورها پر می کند.
اشمیتز گفت: «یکی از پیامهای کلیدی این مطالعه این است که احتمالاً بخش بزرگی از اکوسیستم دایناسورها را از دست دادهایم. ما در مورد چیزهای کوچک در عصر دایناسورها چیز زیادی نمی دانیم.

این نمونه به محققان کمک می کند تا این شکاف ها را تا حد زیادی پر کنند زیرا به خوبی حفظ شده است.
به طور معمول، فرآیند فسیل شدن در خاک رس یا شن، بقایای حیوانات کوچکی مانند این را از بین می برد. خوشبختانه، کهربا در حفظ و نگهداری بسیار بهتر از رسوبات است.
اوکانر میگوید: «وقتی حیوانی در کهربا نگهداری میشود، به نظر میرسد که دیروز مرده است – تمام بافت نرم در جای خود در این پنجره کوچک به دوران باستان به دام افتاده است.»
این پرنده باستانی مینیاتوری همچنین به محققان کمک می کند تا پدیده موسوم به کوتوله جزیره ای را که کوچک سازی گونه های ساکن جزیره در طول نسل ها به دلیل انزوای آن است، بهتر درک کنند.
کوچکسازی معمولاً با ویژگیهایی مانند از دست دادن دندان و چشمهای نسبتاً بزرگ مرتبط است. با این حال، از آنجایی که Oculudentavis دندان های بیشتری از حد معمول دارد، نشان می دهد که تکامل همیشه از قوانین پیروی نمی کند.

محققان بر این باورند که این نمونه متعلق به گروهی از پرندگان نسبتاً ابتدایی زمان خود، بین 150 تا 120 میلیون سال پیش است. متأسفانه، حدس و گمان بیشتر دشوار خواهد بود زیرا کهربا DNA را حفظ نمی کند.
ما، به هر حال، [کهربا] اغلب پوست، پرها و سایر بافتهای غیراسکلتی را حفظ میکند و…ما میتوانیم اطلاعات زیادی از این به دست آوریم.»
با این وجود، این کشف مانند یک شهاب سنگ به جامعه دیرینه شناسی برخورد کرده است.
لیدا زینگ – دیرینهشناس چینی که اولین اسکلت دایناسور را در کهربا در سال 2016 یافت – بیشتر از این نمیتوانست موافق باشد. این یافته نه تنها چشم باز است، بلکه چیزی است که او و همسالانش واقعاً می توانند دندان های خود را در آن فرو ببرند.
او گفت: “من فکر می کنم تنوع دایناسورها فراتر از تصور ما است.” ما قبلاً یک ردپای دایناسور به طول یک سانتیمتر پیدا کردیم که فکر میکردم حداقل طول یک دایناسور است. تا اینکه Oculudentavis را پیدا کردیم .